2. Balans en toelichting

Het onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen, kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden:

In de jaren negentig zijn de door de gemeente verstrekte borgstellingen aan woningbouwcorporaties overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De gemeente neemt hierin een tertiaire achtervangpositie in. Dat houdt in dat indien corporaties in de problemen komen de corporatie eerst het Centraal Fonds Volkshuisvesting zal moeten benaderen voor financiële steun (primaire zekerheid). De borgstellingsreserve van het WSW vormt de tweede (secundaire) zekerheid aangevuld met obligo’s te verstrekken door de WSW deelnemers. De derde (tertiaire) achtervangpositie betreft rijk en gemeenten (elk voor 50%) in de vorm van het verstrekken van renteloze leningen aan het WSW.

Tussen januari 2016 en augustus 2018 hebben in twee fasen werkzaamheden plaatsgevonden voor rioolvervanging en afkoppeling in de wijk Middenveld in Roden. Vanaf half augustus 2018 heeft de gemeente Noordenveld diverse meldingen van schade aan woningen ontvangen vanuit de wijk. Mede naar aanleiding van deze meldingen heeft CRUX Engineering BV begin 2019 een oorzakenanalyse uitgevoerd naar het ontstaan van de schade aan panden gelegen aan de Oudgenoegstraat en aan de Van Bergenstraat. De gemeente heeft onderzoeksbureau CRUX ingeschakeld om te onderzoeken wat de oorzaak is van de schade aan een achttal woningen in de wijk Middenveld. De conclusie van CRUX[1] was als volgt:

• 80% - 90% van de schade is te wijten aan de wijze van het uitvoeren van de rioolwerkzaamheden;
• 10% - 20% van de schade is te wijten aan de droge zomer van 2018;
• De burgemeester heeft namens de gemeente excuses aangeboden en toegezegd de schades op een nette manier op te zullen lossen.

Inmiddels heeft de gemeente vier woningen aangekocht, en zijn we nog in onderhandeling voor de eventuele aankoop van een vijfde woning. De privaatrechtelijke overeenkomsten voor de vier woningen zijn getekend en de overdracht heeft plaatsgevonden. Momenteel wordt een voorstel voor de herontwikkeling van deze locaties voorbereid. Daarvoor zal een externe projectleider worden aangetrokken.

Ten aanzien van de schademeldingen is het grootste deel afgehandeld. De Car verzekeraar dekt 100% van de vastgestelde schade aan woningen fase 2. Van de schades aan andere woningen in het onderzoeksgebied dekt de verzekeraard 50% van de vastgestelde schade. Er zijn nog 4 posten waarover discussie is met de Car verzekeraar over de dekking. Zodra daar duidelijkheid over is zal alles worden afgerond.

De kosten voor Middenveld die niet worden vergoed door Car verzekeraars (waaronder fase1) zijn inmiddels ingediend bij onze aansprakelijkheidsverzekeraar. Zij hebben een jurist in de arm genomen en geven aan dat ze meer tijd nodig denken te hebben. Tot op heden hebben we hier nog niets van gehoord. De opbrengst komt ten gunste van de reserve Middenveld of de algemene reserve.

Naast de problematiek in Middenveld heeft de gemeente Noordenveld in zijn algemeenheid te maken met bodemdaling. Bodemdaling kan gaan leiden tot schades aan gemeentelijk vastgoed. Te denken valt aan waterschade in gemeentelijk vastgoed, maar ook verzakking van wegen en paden of schade aan gemeentelijke riolering. Ten aanzien van deze problematiek heeft de gemeente verschillende acties ondernomen, onder meer op het gebied van grondwater, het bouwprotocol en riolering. Onderstaand worden deze acties kort weergegeven

Grondwater
Afgelopen jaar is de afronding van het grondwaternetwerk (de befaamde peilbuizen) gereed gekomen. Dat wil zeggen, er is een gemeentelijke dekking van peilbuizen in Noordenveld gerealiseerd. Voor de volledigheid, het gaat hierbij om een grofmazig netwerk aan peilbuizen. Bij werkzaamheden door nieuwbouw of andere werken c.q. projecten worden er vervolgens op meso/micro niveau peilbuizen geplaatst. Deze gegevens worden toegevoegd aan de bestaande databestanden.

Bouwprotocol
Naast het bijhouden en vullen van data(beheer) van het grondwaternetwerk werken we ook op basis van het vastgesteld bouwprotocol. 
Door meetbouten op woningen en gebouwen bij beoogde werkzaamheden te plaatsen, krijgen we meer inzicht van algemene zettingen in de gemeente Noordenveld.

Riolering
We werken en versnellen meer aan het afkoppelen van de bestaande riolering en nieuw aan te leggen riool in (nieuwe) woonwijken. Dit draagt positief bij om eventuele inklinking in kwetsbare veen en potkleigebieden te voorkomen.

De Hoge Raad heeft op 26 november 2021 geoordeeld dat overheden die een onroerende zaak willen verkopen, verhuren, verpachten of in erfpacht willen uitgeven in beginsel gelegenheid moeten bieden aan (potentiële) gegadigden om mee te dingen. Dit houdt in dat het overheidslichaam de partij waarmee zij een overeenkomst wil sluiten moet selecteren aan de hand van objectieve, toetsbare en redelijke criteria en hierover vooraf informatie bekend moet maken. Deze mededingingsruimte hoeft niet te worden geboden indien bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat er slechts één serieuze gegadigde is. In dat geval moet het overheidslichaam de voorgenomen gunning zodanig bekend maken dat eenieder daarvan kennis kan nemen. Ook moet de overheid in dat geval motiveren waarom er naar haar oordeel slechts één serieuze gegadigde is. Dit arrest heeft invloed op veel lopende zaken/casussen binnen de gemeente Noordenveld. Waarbij het in sommige casussen nog onduidelijk is welke invloed het Didam arrest exact heeft op de uitwerking van de betreffende casus. De risico´s die wij hierdoor lopen zijn (extra) proceskosten, kosten voor juridische procedures en de ondersteuning daarin, vertraging in bepaalde processen en mogelijke onvoorziene schadeplichtigheid.  

Artikel 44 lid 3 van het BBV schrijft voor dat voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten-gerelateerde verplichtingen van gelijk volume geen voorziening of overlopend passief wordt opgenomen. De invloed van COVID-19 op het aantal verlofdagen per einde van 2021 is geanalyseerd en hierbij is geconstateerd dat de stijging niet zodanig is dat conform de geldende BBV vereisten hiervoor een verplichting dient te worden opgenomen.

De gemeente kan voor een aantal toekomstige jaren verbonden zijn aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen. Op grond van artikel 53 BBV dienen deze verplichtingen in de toelichting bij de balans opgenomen te worden. Hierbij moet gedacht worden aan (langlopende) huurovereenkomsten, operationele leasecontracten, et cetera. Hieronder volgen korte toelichtingen:

Operationele leasecontracten
In totaal lopen op acht contracten op leaseauto’s nog verplichtingen. De nog resterende leaseverplichtingen bedragen € 174.000.

Rechtsgeding overschrijdingsregeling
Op basis van artikel 142 tot en met 147 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) dient een gemeentebestuur dat basisonderwijs in stand houdt, jaarlijks vast te stellen of er sprake is van overschrijding van de rijksvergoeding. Indien er meer uitgaven zijn geweest dat de ontvangen rijksvergoeding, dan is er sprake van een overschrijding. Deze overschrijding (meer uitgaven dan ontvangsten) dient proportioneel ook aan de scholen voor bijzonder onderwijs te worden doorbetaald. Veelal wordt een bedrag per leerling vastgesteld, die ook op basis van het leerlingenaantal van de bijzondere scholen wordt betaald. Hiermee wordt het openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs in eenzelfde gemeente gelijkgesteld. In 2020 is de afrekening voor de periode 2006-2010 vastgesteld met als conclusie dat er geen overschrijding is geweest. Hier is door de bijzonder schoolbesturen bezwaar tegen ingediend. Het bezwaar loopt nog. Pas na definitieve vaststelling kunnen de periodes 2011-2015 en 2016-2020 worden vastgesteld.