10. COVID-19

Bestuur en ondersteuning
Huisvesting
In de lockdown-vrije periode in 2021 bleef het devies zoveel mogelijk thuis te werken. De verwachting dat medewerkers op de langere termijn meer thuis blijven werken, is uitgekomen. Er is een werkgroep die nadenkt over de structurele aanpassingen die noodzakelijk zijn in de huisvesting. In 2021 zijn er aanpassingen in gang gezet zoals de mogelijkheid om hybride te vergaderen. In 2022 zijn alle vergaderruimtes voorzien van de benodigde apparatuur en wordt het ook in de raadzaal mogelijk om hybride te vergaderen.

Tozo 2022
Het Rijk heeft de regeling per 1 oktober 2021 beëindigd.

Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (TONK) 2022
Dit betreft een tijdelijke regeling en is per 1 oktober 2021 beëindigd.

Burgerzaken
Aangezien we terugkeren naar de ‘normaal’ is de verwachting dat we bij Burgerzaken te maken krijgen met een inhaalslag. Waarschijnlijk gaan er meer huwelijken plaatsvinden en worden er wellicht meer reisdocumenten verstrekt als men weer naar het buitenland kan reizen. De dienstverlening van Burgerzaken en de mate waarin maatregelen werden aangescherpt of versoepeld waren aan elkaar gekoppeld. Hiermee is geprobeerd om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de verwachtingen van onze bezoekers.

Onroerendezaakbelastingen woningen en niet-woningen  
Voor 2024 (waardepeildatum 1 januari 2023) en de jaren daarna zijn de negatieve effecten voor de OZB -naar verwachting- beperkt. In de komende belastingjaren zal -indien nog van toepassing- rekening worden gehouden met een lagere waardebepaling van de horeca-gelegenheden, echter zal het negatieve financiële effect beperkt zijn. Daarnaast zal ook het negatieve effect voor de OZB voor woningen nihil zijn.

Tot op heden is een beperkt aantal aanvragen voor uitstel van betaling belastingen ontvangen. Er wordt benadrukt dat het hier om uitstel van betaling gaat. Voor de korte en lange termijn is het onduidelijk of inwoners en ondernemers gebruik gaan maken van deze mogelijkheid.

Toeristenbelasting  
Een eerste prognose voor 2022 laat zien dat het binnenlands verblijfstoerisme naar verwachting stabiliseert en dat het inkomend verblijfstoerisme (buitenlandse toeristen) zal groeien ten opzichte van 2021, maar dat er nog geen volledig herstel zal zijn ten opzichte van de periode tot en met 2019. Er is nog veel onduidelijkheid over de snelheid van het herstel en over wanneer het toerisme weer terug op het niveau van voor de crisis is. De duur van de herstelperiode is daarnaast afhankelijk van het type toerisme. Zo zal het herstel van de zakelijke reismarkt een ander ritme vertonen dan de reismarkt voor consumenten. De verwachting is dat de vakanties in eigen land in 2022 vergelijkbaar zullen zijn met 2021 en 2020. Als ook het effect van de coronacrisis gemiddeld gezien hetzelfde zal zijn, zal ook voor 2022 met een vergelijkbare afwaardering als in voorgaande 2 jaren van de opbrengst toeristenbelasting rekening moeten worden gehouden.

Veiligheid
Met het opheffen van de laatste coronamaatregelen is daarmee ook de handhaving en controle op de naleving van de maatregelen gestopt. Wel zal de aanpak van de coronacrisis geëvalueerd moeten worden samen met de Veiligheidsregio Drenthe. Dit zal dan ook gevolgen hebben voor de gemeentelijke organisatie, met name de crisisorganisatie. Of er lange termijneffecten van corona zijn met betrekking tot corona is voor nu nog onduidelijk.

Verkeer, vervoer en waterstaat
Een effect voor de lange termijn zou kunnen zijn dat doordat het thuiswerken blijft, er minder verkeersbewegingen gaan optreden ten opzichte van voor de pandemie. Het is nog niet te voorspellen welke effecten dat heeft op het taakveld Verkeer, vervoer en waterstaat.

Economie
De langere termijn effecten door de coronacrisis op de afzet van bedrijventerreinen lijken mee te vallen. De rente gaat waarschijnlijk stijgen de komende jaren waardoor geld lenen duurder wordt. Als dit doorzet zal dit de verkoop van bedrijventerreinen kunnen remmen. Echter de huidige verkoop en interesse is historisch hoog waardoor dit waarschijnlijk geen invloed heeft op de langere termijn planning voor grondverkopen van bedrijventerrein. Deze planning wordt jaarlijks beoordeeld en binnen de kaders van de grondexploitatie aangepast. De langere termijn effecten voor bedrijven met betrekking tot werkgelegenheid en de financiële positie van bedrijven lijken beperkt.

Onderwijs
Aan het begin van het kalenderjaar 2022 is de Covid19-pandemie nog steeds voelbaar binnen de scholen. Het ziekteverzuim bij het personeel is hoog en vervangers zijn lastig te vinden. Dat betekent voor de kinderen dat er veel wisselende gezichten voor de groep staan en soms zijn er klassen die thuis moeten blijven vanwege onderbezetting. De NPO-medewerkers vangen ook vaak groepen op, zodat het wegwerken van achterstanden niet mogelijk is. Het daadwerkelijke effect van deze maatregel is dan ook klein. Ook in de loop van dit schooljaar zal deze situatie zich blijven voordoen.  

De andere risico’s, zoals het aanschaffen van extra schoonmaakmiddelen, zijn niet groot.
De scholingsactiviteiten worden breder opgestart en de verwachting is dat we de begrootte bedragen zullen gaan uitgeven.  

Overall lijken de risico’s kleiner te worden. En waar risico’s op bedrijfstakniveau gelden en die financieel opgelost kunnen worden, is het Rijk snel genegen om bij te springen.  

Sport, cultuur en recreatie
Ook nu wordt er geholpen door:

1. Een tegemoetkoming in de huur voor culturele huurders van de gemeente voor de periode dat zij gesloten waren, in ieder geval in het eerste kwartaal van 2021.
2. De belastingaanslag van de gemeente is dit jaar wel verstuurd maar er is wederom uitstel van betaling
3. Coulant om te gaan met de afgesproken subsidieprestaties (voor zover van toepassing) in 2021.
4. Subsidies niet stop te zetten en ook cofinanciering niet stop te zetten. Gevraagd wordt om de activiteiten op een andere manier aan te bieden (digitaal), of de activiteiten die geen doorgang kunnen vinden, indien mogelijk, zoveel mogelijk uit te stellen naar een andere datum in 2021, uiterlijk in 2022.
5. Te werken aan twee nadere subsidieregelingen waarin er brede financiële steun gegeven aan de lokale culturele sector. Deze subsidieregelingen zijn ten opzichte van 2020 wat vereenvoudigd en daarnaast niet alleen gericht op het helpen bij tekorten, maar ook op het gezond uit de crisis komen via het doen van investeringssubsidies.
6. Sport- en cultuurorganisaties mogen subsidie voor afgelaste activiteiten houden voor dezelfde of een andere activiteit in 2021 of 2022.

Binnensportaccommodaties en sportkantines zijn in het voorjaar van 2021 (nog steeds) gesloten, binnenzwembaden zijn beperkt open, sportwedstrijden zijn nog steeds niet toegestaan en trainingen voor volwassenen zijn beperkt mogelijk.

Sociaal Domein
Ook in 2022 kunnen zorgaanbieders een beroep doen op de meerkostenregeling. Het Rijk heeft aangegeven dat de regeling voor het gehele jaar 2022 geldt. Indien de ontwikkelingen rondom het coronavirus daartoe aanleiding geven kan de looptijd aangepast worden.

Volksgezondheid en milieu
De coronapandemie heeft zichtbaar gemaakt hoe belangrijk het is om als samenleving aandacht te hebben voor een goede gezondheid. Mensen met een slechte gezondheid bleken het meest kwetsbaar te zijn voor een ernstig verloop van de ziekte. Op een aantal gezondheidsproblemen, zoals overgewicht en mentale problematiek is een grote urgentie om de trend naar beneden om te buigen. Daarnaast wordt steeds meer duidelijk dat het zorgsysteem tegen haar grenzen aanloopt. De GGD vindt het daarom belangrijk om op gemeentelijk en regionaal niveau hernieuwde aandacht te vragen voor gezondheidsbevordering en preventie. De GGD wil samen met de gemeente en andere regionale partijen zich inzetten om de kanteling te maken van het systeem gericht op zorg, naar een systeem waarin gezondheid en veerkracht de focus hebben. De GGD gaat gezondheid zien in een breed perspectief, passend bij het gedachtegoed ‘positieve gezondheid’. De GGD blijft voor 2022 zich inzetten voor de bestrijding van de coronapandemie. 

RUD
Voor 2022 zijn de effecten ten gevolge van Corona nog steeds merkbaar, zij het in een iets andere vorm dan over 2021. De eerste drie maanden zijn vergelijkbaar met 2021. Met het loslaten van de meeste maatregelen worden de meeste werkzaamheden bij Toezicht & Handhaving weer opgepakt. Echter, het ziekteverzuim blijft hoog door de besmettelijkheid van Omikron. Hoewel het ziektebeeld een korter verzuim laat zien, is de fysieke aanwezigheid nog niet op het gewenste niveau en zal in die gevallen langer thuis worden gewerkt.

Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing
Voor 2021 is een aanhoudende prijsstijging van koopwoningen en een lichte daling van het aantal transacties waargenomen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de grote vraag naar (nieuwe) woningen en het zeer beperkte aanbod. In 2022 wordt ook een prijsstijging verwacht, hoewel minder sterk dan in 2021. Dit merken we ook in de vraag naar woningbouwkavels in de gemeente. Alle beschikbare kavels zijn in 2021 onder optie gekomen of verkocht. De verwachting is dat het woningtekort de komende jaren toeneemt en rond 2024 een piek bereikt, omdat de huishoudensgroei weer zal toenemen met het economisch herstel en de uitbreiding van de woningvoorraad door woningbouw daarbij achterblijft. Tot slot kan de coronacrisis leiden tot verandering in bestedingspatronen, werkconcepten en ruimtelijke voorkeuren. Als er minder vraag is naar winkelruimte en bedrijfsruimte kunnen meer kansen ontstaan voor transformatie naar woningen. Als thuiswerken aanblijft, zullen andere eisen aan de woning worden gesteld (meer kamers, meer buitenruimte) en wordt een grotere woon-werkafstand beter mogelijk.