3. Baten en lasten per programma

Saldo van baten en lasten

Toevoeging of onttrekking aan reserves

Het verschil op de reservemutatie à € 987.000 op dit programma bestaat uit twee componenten. Allereerst is er het verschil tussen de begrote en de gerealiseerde dotatie aan de reserve sociaal domein vanuit de exploitatie. De verwachting was bij de slotwijziging dat er aan het eind van het boekjaar 2021 een overschot van € 675.000 op het sociaal domein zou resteren. Het uiteindelijke voordeel bedraagt € 1.362.000, wat leidt tot een verschil van € 687.000 . In het restant van de toelichtingen onder dit programma treft u een uitgebreidere financiële toelichting op het sociaal domein aan.

Op een programma kan daarnaast een saldo ontstaan door de restanten op de eenmalige budgetten die gepaard gaan met toevoegingen of onttrekking aan reserves. Dit betreft zowel af te sluiten en over te hevelen budgetten als budgetten waarop verlagingen zijn toegepast. Het saldo op programma 1. Samen doen bedraagt € 300.000 . Om welke eenmalige budgetten dit gaat, ziet u in het overzicht hieronder. Voor een toelichting op de over te hevelen bedragen wordt verwezen naar de bijlagen met betrekking tot de eenmalige budgetten.

Hieronder volgt het benoemde overzicht en een toelichting op de verschillende nadelen en voordelen op het programma die groter zijn dan € 20.000. Het onderdeel Sociaal domein wordt apart toegelicht.

Toelichtingen op de verschillen

Nadelig
Meedoenregeling (€ 29.000 nadelig)
Er zijn meer kosten gemaakt en aanvragen geweest met betrekking tot de meedoenregeling. Dit heeft geleidt tot een overschrijding van het geraamde budget.

Huren gymnastieklokalen (€ 23.000 nadelig)
Verenigingen hebben minder ingehuurd tijdens vanwege COVID-19 en er zijn geen inkomsten geweest van de gymnastieklokaal Floralaan. Deze was nog wel begroot over het jaar 2021.

Voordelig
Sociaal domein (€ 363.000 voordelig)
Toelichting volgt in de sectie Sociaal domein onder de toelichtingen van programma 1. Samen doen.

TONK-regeling (€ 261.000 voordelig)
Dit betreft een eenmalig budget waarvoor om overheveling naar 2022 gevraagd is. Voorgesteld is om het restantbudget van € 261.000 te bestemmen uit het jaarresultaat van 2021. Het bedrag maakt daarmee onderdeel uit van de totale bestemming van het jaarresultaat van € 764.000 dat wordt toegelicht in het onderdeel Resultaat en bestemming.

Uren (€ 158.000 voordelig)
Een voordelig (nadelig) saldo op doorbelaste arbeidsuren ontstaat onder meer door een kleiner (groter) personeelsbestand, lagere (grotere) verlofsaldi en hoger (lager) ziekteverzuim dan begroot. Bovendien ontstaan urenverschillen op programmaniveau doordat medewerkers gedurende het jaar op andere programma’s werkzaam kunnen zijn dan werd verwacht. Per saldo heffen de voordelen en nadelen op de uren elkaar op en resteert er geen verschil.

Kapitaallasten (€ 132.000 voordelig)
Een voordelig (nadelig) saldo op de kapitaallasten ontstaat wanneer er minder (meer) geïnvesteerd is dan begroot. In het hoofdstuk Investeringen vindt u een toelichting op de afwijkingen op de investeringen per programma.

Armoedebestrijding kinderen (€ 79.000 voordelig)
Er hebben zich in 2021 geen grote uitgaven voorgedaan die niet te dekken waren uit het beschikbare budget.

Coronacompensatie WMO en Jeugd (€ 71.000 voordelig)
Dit betreft een eenmalig budget waarvoor om overheveling naar 2022 gevraagd is. Voorgesteld is om het restantbudget van € 71.000 te bestemmen uit het jaarresultaat van 2021. Het bedrag maakt daarmee onderdeel uit van de totale bestemming van het jaarresultaat van € 764.000 dat wordt toegelicht in het onderdeel Resultaat en bestemming.

Leerlingenvervoer (€ 69.000 voordelig)
Door COVID-19 maatregelen, en dan met name de lockdown(s) waarbij de scholen en (sociale)werkplekken gesloten waren, zijn er minder kilometers gereden. Vervoersvolumes dalen bij lockdown-maatregelen van meer dan vijf school- of  werkdagen, omdat deze fluctuaties binnen de huidige afspraken worden opgevangen. Als er sprake is van een lockdown met verplichte sluiting van scholen of SW-bedrijven wordt vanaf vijf werkdagen na afkondiging van de lockdown de leerling- of Participatiewet-kilometers tot 80% van de regulier geplande declarabele kilometers vergoed als beschikbaarheidsbijdrage.

Brede aanpak dak- en thuisloosheid (€ 50.000 voordelig)
Dit betreft een eenmalig budget waarvoor om overheveling naar 2022 gevraagd is. Voorgesteld is om het restantbudget van € 50.000 te bestemmen uit het jaarresultaat van 2021. Het bedrag maakt daarmee onderdeel uit van de totale bestemming van het jaarresultaat van € 764.000 dat wordt toegelicht in het onderdeel Resultaat en bestemming.

Inburgering vluchtelingen (€ 42.000 voordelig)
Dit betreft het budget bestemd voor inrichting en uitvoering van de nieuwe wet inburgering. De nieuwe wet zou op 1 juli 2021 ingaan maar is uitgesteld naar 1 januari 2022. Door dit uitstel zijn er in 2021 minder kosten gemaakt.

Groot onderhoud gebouwen (€ 28.000 voordelig)
Zie de toelichting bij Mutatie voorziening onderhoud gebouwen (€ 389.000 nadelig) onder het programma 2. Samen ontwikkelen.

Bijdrage GGD Drenthe (€ 21.000 voordelig)
Dit betreft een aanvulling vanuit het BTW-compensatiefonds met betrekking tot de GGD Drenthe. De ontvangst was niet geraamd en leidt dus tot een voordeel.

Voor- en vroegschoolse educatie (€ 21.000 voordelig)
De huurder heeft eerst gebruik gemaakt van de vangnetregeling om de grond eerst te blijven huren, maar was nu in de gelegenheid om toch de grond te kunnen kopen. Conform de afspraken vanuit het proces van de privatisering is de grond dus aan hem verkocht.

Sociaal domein
Het verschil tussen de verwachte en de uiteindelijke dotatie aan de reserve sociaal domein bedraagt € 687.000. Van dit verschil wordt € 324.000 verklaard door hogere inkomsten uit de algemene uitkering van het gemeentefonds en de integratie-uitkering Participatie. Deze inkomsten zijn geboekt onder programma 7. Helder zicht en leiden daar ook tot een verschil. Het resterende verschil van € 363.000 wordt verklaard door lagere kosten en hogere inkomsten onder programma 1. Samen doen.

In onderstaand schema worden alle verschillen binnen het sociaal domein weergegeven. Onder het overzicht volgen de toelichtingen op de in de tabel genoemde onderdelen.

Uitvoeringskosten WMO/Jeugd
WMO oude taken (€ 111.000 voordelig)
De afwijking wordt veroorzaakt door lagere lasten van de vervoersvoorzieningen. Door Corona zijn er minder indicaties voor collectief vervoer afgegeven (voordeel van € 185.000). Bij de verstrekkingen van het aantal WMO-voorzieningen in de vorm van huishoudelijke hulp van zien we een toename van de lasten met € 75.000. Dit wordt veroorzaakt door de invoering van het abonnementstarief.

WMO nieuwe taken (€ 1.067.000 voordelig)
De voorlopige afrekening beschermd wonen levert een voordeel op van € 603.000.

Bij de kosten van maatwerkvoorziening Zorg in Natura zien we een afname van de kosten. Dit wordt  veroorzaakt door afname van het aantal indicaties WMO begeleiding en dagbesteding.  

Jeugd (€ 291.000 voordelig)
Bij de kosten Jeugd is het lastig om precies aan te kunnen geven wat de lagere lasten heeft veroorzaakt. Er zijn meerdere factoren die hierop van invloed zijn:

• Inzet Praktijk Ondersteuner Jeugd (POH Jeugd): afgelopen jaren is er geïnvesteerd in de samenwerking met de huisartsen door onder andere de inzet van een POH Jeugd. De POH Jeugd voorkomt dat jeugdigen en/of ouders onnodig in lange en dure trajecten komen;
• Implementatie regisseursmodel: door in te zetten op het regisseursmodel is de dienstverlening aan de inwoners en zorgaanbieders verbeterd. Ook wordt er minder en minder snel zorg ingezet, wat leidt tot een besparing in de kosten;
• Verhuizing jeugdhulpaanbieder met verblijf: door de verhuizing van een jeugdhulpaanbieder met verblijf naar een andere gemeente, is er een behoorlijk afname van deze kosten ten opzichte van vorige jaren;
• Nieuwe aanbesteding: door een andere manier van inkopen van de zwaardere jeugdhulp is er een afname in de lasten.

Algemene beheerskosten (€ 389.000 nadelig)
In 2021 zijn een aantal tijdelijke functies/taken toegevoegd aan het Sociaal Domein. Deze lasten waren niet begroot. Het betreft de functie van procesmanager, twee Praktijk Ondersteuners Huisartsenzorg Jeugd, noordenveldwerker, casemanager toegang (pilot regisseursmodel), beleidsmedewerker WMO en ondersteuning applicatiebeheer.

Voorlopige onzekerheid productverantwoording zorgaanbieders (€ 500.000 nadelig)
Alle zorgaanbieders zijn verplicht een productieverantwoording aan te leveren. Is er sprake van een omzet hoger dan € 100.000 dan moet de zorgaanbieder een productieverantwoording en een controleverklaring aanleveren. Het niet (juist) inleveren van deze stukken leidt tot een financiële onzekerheid voor de gemeente. Door het college is besloten om van een voorlopige onzekerheid uit te gaan van € 500.000. Bij de accountantscontrole zal blijken wat het definitieve bedrag gaat worden.

Uitvoeringskosten Participatiewet
Gebundelde uitkering (BUIG) (€ 96.000 nadelig)
Er zijn meer uitkeringen verstrekt dan begroot (zogenaamde openeinderegeling).

Bijstand voor zelfstandigen (Bbz) (€145.000 voordelig)
Het voordeel ontstaat doordat de ontvangsten uit bedrijfskredieten hoger waren dan de uitgaven.

Re-integratie (€ 48.000 voordelig)
Als gevolg van Corona zijn er minder participatietrajecten uitgezet.

DVO’s sociale werkvoorziening (SW) (€ 168.000 voordelig)
De afrekening van de dienstverleningsovereenkomsten hebben een onderschrijding tot gevolg. Dit wordt voor een deel veroorzaakt door te hoge voorschotfacturatie, de loonkostensubsidie nieuw beschut en afspraakbanen waren hierin niet verwerkt.

Inkomsten WMO/Jeugd
Algemene uitkering sociaal domein (€ 249.000 voordelig)
De wijzigingen in de mei- en septembercirculaire 2021 leidt tot een voordeel bij de algemene uitkering sociaal domein van € 249.000.

Eigen bijdragen WMO (€ 67.000 voordelig)
Door meer gebruik van de voorziening hulp bij het huishouden worden er meer inkomsten gegenereerd.

Inkomsten Participatiewet
Rijksbijdrage Bbz (€ 99.000 nadelig)
De afrekening van de Rijksbijdrage levert een nadeel op. De onvoorspelbaarheid van het aantal bedrijfskredieten maakt het lastig een reële prognose te maken.

DVO’s sociale werkvoorziening (SW) (€ 75.000 voordelig)
De gemeente heeft in 2021 een extra rijksbijdrage ontvangen voor dekking van exploitatieverliezen bij de sociale werkbedrijven ontstaan ten gevolge van Corona.